Neymiş efendim, paranın kimde olduğu belli olmazmış. Olabilir. Ne ki bu belirsizlikten pekala güzel bir oyun olmuş. Hem de yüzyıllardır oynanan...
Farklı coğrafyalarda kendine özgü kurallara sahip ancak genel yapısı değişmeyen bir oyundan söz ediyoruz. Para Kimde, iki takımla oynanıyor. Bir bozuk para (veya yüzük, düğme, vb) bir takım
tarafından saklanır, diğer takım paranın kimde olduğunu bulmaya çalışır.
Yerel yorumlar arasında hızlı bir turla başlayalım. Örneğin Galler’in bu minvaldeki para saklama oyunu Tippit. Benzerleri Avrupa, ABD ve Orta Doğu’da da görülüyor. Nesneyi saklama yöntemi ve oyuncu sayısı bakımından kültürel-coğrafi olarak farklılıklar
göze çarpıyor. Misal, Irak’ta Abbasiler döneminden beri oynanagelen yüzük oyunu Mihebis’te bir takımdaki oyuncu sayısı 250’ye kadar çıkabiliyormuş. Anadolu’da da pek çok versiyonu var oyunun: Avuç veya zarf içine;
ceviz kabuğu, mendil, fincan altına yüzük saklamalı... Bizim anlatacağımız Para Kimde, daha az oyunculu ve dolayısıyla daha evcil bir versiyon.
Oyuncular iki ila dörder kişilik iki takıma ayrılır. Takımlar masanın iki tarafına karşılıklı oturur. Takımlardan biri (saklayıcı takım) bozuk parayı saklayacak, diğer takım (bulucu takım)
bulmaya çalışacak. Yazı tura atışı ile takımların rolleri belirlenir. Saklayıcı takım parayı alır. Tüm takım oyuncuları ellerini masanın altına indirirler. Kimde olduğunu rakip takıma çaktırmadan
parayı elden ele geçirirler. Hazır olduklarında masanın altında ellerini yumruk yapıp ‘tamam’ derler. Oyunun bundan sonrası, bulucu takımın talimat ve tercihleri ile ilerler.
Bulucu takımdan bir oyuncu ‘eller yukarı’ der ve saklayıcı takım oyuncuları dirseklerini masaya dayayarak yumrukları havaya kaldırır. (Arzu edilirse bu noktada kısa bir slogan atma molası
verilebilir :) Ardından bulucu takım oyuncusu ‘eller masaya’ diye bağırır. Bu komut ile avuç içleri masaya yapışacak şekilde eller pat diye masaya indirilir. İndirme sırasında ellerden birinde
gizli olan paranın masadan çıkartacağı ‘çlink’ sesi kamufle etmeye çalışılarak.
Bulucu takımın gözlem ve tahmin gücü devreye girer. Bulucu takım oyuncuları aralarında konuşarak teker teker boş elleri bulup elemeye çalışırlar. Seçtikleri el açılır, altından para çıkmazsa
el masadan çekilir ve kalanlar arasından bir el daha seçerler. Bulucu takım bu şekilde masada tek bir el, yani parayı tutan el, kalana kadar ilerleyebilirse turun galibi olur. Parayı saklama
sırası onlara geçer. Eğer son ele gelmeden paralı eli seçerlerse turu kaybetmiş olurlar. Roller değişmez. Saklayıcı takım parayı bir kez daha saklar.
Yaşı tutan oyuncular oyunu alkollü oynayabilirler. Parayı bulma esnasında bulucu takım yanlış tahmin yaptığında bulucu takım, doğru tahminde ise saklayıcı takım üyeleri ceza olarak önceden
belirlenmiş bir miktar içkiyi iç ederler.
Alkollü ya da alkolsüz, oynandıkça içler çoğu zaman bir hoş, oynhoşluğun kimde olduğu ise her daim belli olur.
